Mắm sống khoai lang - đặc sản Vĩnh Long thơm ngon đậm đà

Mắm sống khoai lang với cái tên ngồ ngộ nhưng nó là một trong những đặc sản Vĩnh Long không thể không nhắc đến. Mắm sống khoai lang được mệnh danh là món ăn dân dã, ăn lót lòng, giữa buổi có từ thời khẩn hoang của nông dân Nam bộ.

Khoai lang là một loại cây trồng quen thuộc với người Việt Nam nói chung và người dân Nam Bộ nói riêng. Người ta thường tận dụng đất ruộng, vườn để trồng xen kẽ, khoai lang trồng khoảng vài tháng đã có củ để ăn. Dân gian thường có nhiều cách chế biến khoai lang như nướng than, hấp cơm hoặc cầu kỳ hơn là đem khoai ngâm nước rửa sạch rồi bắc lên nồi luộc, khoai chín để nguội cắt lát mỏng phơi khô để dành ăn dần. Người miền Tây, cụ thể là Vĩnh Long còn sáng tạo bằng cách ăn khoai lang luộc chấm với mắm sống, dừa nạo.

Khoai lang mắm sống là món ăn dân dã, đạm bạc, gắn bó với bao thế hệ cha ông trong thời khai hoang mở cõi vùng đất phương Nam. Theo nhiều người dân địa phương kể lại, trong thời dã chiến, khoai  lang và mắm sống thường được ăn cùng với nhau, là món ăn tiện lợi cho nhà nông mỗi khi ra đồng. Ngày nay, mặc dù có nhiều món ăn ngon, sang trọng vượt bậc hơn nhưng vẫn khó thay thế được món khoai lang mắm sống. Trong các dịp lễ, tết hay đám tiệc… ở địa phương, khoai lang mắm sống có vị trí như món khai vị trong bữa ăn được nhiều người ưa thích. Đây cũng là món ngon được người dân Vĩnh Long dùng để đãi khách quý, khách phương xa ghé lại hoặc dùng để làm quà cho người thân xa quê. Và, không biết từ bao giờ, khoai lang mắm sống trở thành đặc sản miền Tây nói chung và đặc sản Vĩnh Long nói riêng.

Để chế biến món khoai lang mắm sống đòi hỏi người làm phải thực hiện công phu và tỉ mẩn một chút. Trước hết là phải chọn được loại mắm ngon, chất lượng. Thông thường, người ta chọn mắm cá sặc, khi xé ra thịt đỏ au. Và, khoai lang dùng để luộc có thể là khoai lang trắng, vàng hoặc tím, những loại khoai nhiều bột, bùi và thơm. Mắm tươi mua về sẽ được xé ra từng miếng nhỏ, rút bỏ hết xương mắm rồi trộn với chanh, tỏi, ớt, gừng non, nêm nếm vừa ăn rồi cho vào một đĩa. Khoai lang rửa sạch đem luộc hoặc hấp chín, lột vỏ. cắt ra từng miếng nhỏ hoặc để nguyên củ. Ăn kèm với khoai lang mắm sống không thể thiếu thịt ba rọi, dừa nạo, chuối chát, dưa leo và nhiều loại rau vườn khác. Rổ khoai lang dọn ra củ nào củ nấy mọng căng tròn rất đẹp, bên cạnh là đĩa mắm sống và mớ rau đồng tươi xanh bắt mắt, khiến du khách thèm thuồng muốn thử ngày. Khoai lang mắm sống với vị mặn của mắm, vị ngọt bùi của khoai kết hợp với vị béo của thịt, cơm dừa và các loại rau vườn khiến thực khách càng ăn càng thấy ngon, vị giác tăng lên, cảm giác không thấy ngán.

Là món ăn ngon nổi tiếng của vùng đất Nam Bộ, khoai lang mắm sống là đặc sản du khách nên thử khi có dịp xuôi về Vĩnh Long. Có nhiều cách để thưởng thức khoai lang mắm sống nhưng ngon và đúng điệu nhất là ăn kèm lá cách (lá của một loại cây mọc phổ biến ở miền Tây). Khi ăn, lấy từng lá cách đặt vào lòng bàn tay, dùng đũa gắp một miếng mắm, một lát thịt, một nhúm dừa nạo rồi cuộn lại đưa vào miệng từ từ thưởng thức. Ăn khoai lang mắm sống không cần nước chấm vì chén mắm sống đã được nêm nếm gia vị vừa ăn. Nếu muốn, thực khách có thể thêm chanh để cho vị ấm, dung hòa các thứ gia vị với nhau, ăn sẽ ngon miệng hơn. Với sự hòa quyện giữa mắm sống, khoai lang thêm chút đậm đà của mắm sống, khoai lang mắm sống trở thành đặc sản Vĩnh Long ngon nức tiếng. Nếu đã có dịp thưởng thức đặc sản khoai lang mắm sống, du khách sẽ khó quên được mùi vị khi rời xa mảnh đất này.